4 Nisan 2012
MIGIRDÝÇ KHRÝMYAN(KHRÝMYAN HAZRÝG)in
DOÐUM’UNUN 192.ci YILDÖNÜMÜ
4 Nisan 1820 tarihinde Van’da doðan Mýgýrdiç Khrimyan ilk öðrenimini Van’ýn Ermeni manastýrýnda aldý.1842 de Ýstanbul’a yerleþen Mýgýrdiç sivil hayatý terk ederek ruhani hayata geçti ve 1854 yýlýnda üstrahiplik (gözetmen)derecesine yükseldi, 1856-1857 yýllarýnda <Vasburagan Kartalý> adlý dergiyi yayýn hayatýna soktu.1856 týlýnda Van’a geri döndu ve Varaka manasýrýnýn sorumluluðunu üstlendi ve önce orda matbaa ve daha sonra 1857 yýlýnda da ise Van Ermeni ruhban okulunu kurdu. 1863-1865 tarihleri arasýnda <Muþ Kartalý>adlý 2 haftalýk dergiyi yayýnladý.1868 de epýskopos takdis olarak takdis edildi, 1869 yýlýnda Türkiye Ermenileri patriði seçildi.
Patrik Khrimyan taþra Ermenilerinin,Ermeni Millet Meclisine katýlmalarý ,üye sayýlarnýn artýlýmasý,taþra Ermenilerinin daha özgür ve daha çok haklara sahip olmalarý için çok uðraþtý, taþra Ermenilerinin umudu oldu ,onlarýn takdir ve sevgisini kazandý,halk kendisine <Khrimyan Hayrik>(Baba) ismini verdi,ancak Ýstanbul’daki Ermeni zenginlerinin tepkisine dayananamayarak 1873 yýlýnda Patriklikten istifa etti.1878 yýlýnda Berlin Kongresine Ermeni delegesi baþkaný olarak katýldý, Ermeni halkýnýn haklarýný korumak ve destek aramak baðlamýnda katýkýldýðý Berlin Kongresinden umduðunu bulamayan Khrimyan Hayrig, Ýstanbul dönüþünde kilisede , <Harisa(keþgek) ve Kepçe> örneklemesiyle verdiði ünlü vaazýyla dikkatleri üstüne topladý, o bu vaazýyla insanlara çaðrý yaparak,onlarý temel hak ve özgürlüklerine adil ve meþru yollardan sahip çýkmaya davet etti.1890 yýlýnda Küdüs’e sürgün edilidi.1892 yýlýnda Cihan Ermenileri Katolikosu(Baþpatriði)seçildi ve 26 Eylül 1893 tarihinde katolýkos olarak takdis edilerek göreve baþladý.Katolýkosluk görevi boyunca haksýzlýklarla, adaletsizlýklerle,1903 yýlýnda Rus Çarýnýn çýkardýðý Ermeni kilisesi taþýnmazlarýný el koyan kanuna karþý çok mücadele etti.Ecdmýazin deki yapýlanmaya ve kütüphane,misafirhane,müze inþaatýna önem verdi.
Ayný zamanda yazar,kültür emekçisive kanaat önderi bir aydýn olan Mýgýrdiç Khrimyan’ýn kaleme aldýðý sayýsýz ilahiyat felsefesli ve kamu yararý ile ilgili dinsel içerikli eserleri ve söylevleri vardýr.Halk onun anýsýna þarkýlar yakmýþtýr.Halký yararýna kendini adayan toprak adamý Van’lý Mýgýrdiç Khrimyan, namý diðer Khrimyan Hayrik 29 ekim 1907 tarihinde hayata gözleri yumdu, kabri Ermenistan’da Ecdmiazin manastýrýndadýr.
Dr.med.Sarkis Adam
4 Nisan 2012
 
